Dr. M. Feyyaz Etiz
Dr. M. Feyyaz Etiz
Dr. Mehmet Feyyaz Etiz 02.11.1917 yılında Kastamonu’nun Küre ilçesinde doğdu.
İlk ve orta öğrenimini Çankırı da, lise öğrenimini Kastamonu da tamamladıktan sonra 1936
yılında İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesine girdi. Ekim 1943 yılında fakülteden mezun olarak
aynı yıl Haydarpaşa Numune Hastanesinde Dahiliye ihtisasına başladı. 12.09.1947 yılında
Dahiliye uzmanı oldu. Aynı hastanede baş asistanlık yaptı. 1948 yılında Dahiliye uzmanı
olarak Seyhan Verem Savaşı Dispanserine tayin oldu. Bir yıl sonra Dispanser Başhekimliğine
getirildi.
Feyyaz Etiz in bir ömür boyu sürecek olan verem hastalığı ile mücadelesi dispansere
tayini ile başlar. Sağlık Bakanlığının verem ile mücadelesi 1945 yılında başlar. Bu tarihe kadar
kurulan verem savaşı derneklerinin faaliyetlerinin çok başarılı bulan Bakanlık Verem Savaşı
Derneklerinin diğer illerde de kurulmasına yardımcı olmuş ve 1945 yılında Seyhan Verem
Savaşı Derneği olarak Adana valisi Akif İyidoğan ın önderliğinde 72 kurucu ile birlikte kurulan
Seyhan Veremle savaşı Derneğini Dr. Feyyaz Etiz , Dr Ali Menteşoğlu ve sosyal komite üyeleri
ile birlikte aktif hale getirdiler. Bakanlar kurulu kararı ile Haziran 1948 yılında kamuya
yararlı dernekler sıfatını alır.
Adana merkezde Sağlık Bakanlığı Verem Savaşı Dispanserinin dışında dernek dispanserini
kurarak 1955 yılında Karşıyaka ve 1960 yılında Mürşitler dispanserlerini açtılar. Bölge
tüberküloz laboratuarını kurarak yılda 15.000 civarında numunelerin ARB, kültür ve
teksiflerini değerlendirdiler. Bunlara ilaveten Adananın ilçelerinde 1962 yılında Ceyhan,
Kozan , Kadirli, Saimbeyli,Karaisalı, 1966 yılında Karataş ve Osmaniye (bu gün ki Osmaniye
İli) de Verem Savaşı Derneklerini kurarak bunlara bağlı verem savaşı dispanserlerini açarak
hastalara daha kolay ulaşılmasını sağlayarak verem hastalığı ile ekip olarak mücadele
etmeye başladılar. 1954 yılında Mersin ili Çamlıyayla ilçesinde satın alınan yaylalık yeri
Prevantoryum yaparak 1960 yılında faaliyete geçirdiler. Bu gün için kozan,Ceyhan ve Adana
Merkezdeki dispanserler faaliyet göstermektedir.
Seyhan Verem Savaşı Derneği ve Kızılayın ortak maddi katkıları ile Mustafa Kibar
beyin hibe ettiği arsa üzerine Adana Verem Hastanesini daha sonra ismi Nusret Karasu
Göğüs Hastalıkları Hastanesini inşasına başından sonuna takip edip 1955 yılında hastanenin
açılmasını sağladı ve hastanenin ilk baş hekimi oldu.
Dr. Ali Menteşoğlu dispanseri ile Dernek Merkez binasının 0cak 1960 yıllında hizmete
girmesini sağladılar.
Dr. Etiz dispanser baş hekimliğinin yanı sıra Güneydoğu Anadolu (Hatay, Maraş, G.Antep,
Urfa, Diyarbakır) Verem Savaşı Bölge Başkanlığı görevinde bulunan Dr. Etiz ; Prof. Dr. Tevfik
Sağlam, Teyfik İsmail Gökçe, Nusret Karasu, Hamdi Açan ve Dr. Zülfi Sami Öngen ile Çalışma
fırsatını bulmuştur. 1979-1980 yılları arası Adana İL Sağlık Müdür vekilliği, Adana Tabip odası
yönetim kurulu üyeliği ile haysiyet divanı üyeliğinde bulunup Kendi isteği ile 1987 yılında
Adana Dr. Ali Menteşoğlu Verem Savaşı dispanser başhekimliğinden emekli oldu. 2000
yılına kadar dernek başkanlık görevini sürdürmüştür. 20 Ağustos 2000 yılında vefat etmiştir.
1948-1968 yılları arası Seyhan Verem Savaşı Derneği As Başkanlığı, 1968-2000 yılları arası
Adana Verem Savaşı Derneği Başkanlığında bulunmuştur. 1966 dan beri Türkiye Ulusal
Verem savaşı Dernekleri yönetiminin çeşitli kademelerinde ve komisyon üyeliklerinde
bulunmuş, Türkiye Ulusal Verem Savaşı Derneklerini 1986 yılında Adana, Bursa, İstanbul,
İzmir,Bandırma ve Ünye Verem Savaşı Derneklerinin kurucu üyeliğiyle Türkiye Ulusal Verem
Savaşı Dernekleri, Türkiye Ulusal Verem Savaşı Dernekleri Federasyonuna dönüştürülmesini
sağlamışlardır, 1992 yılına kadar Türkiye Ulusal Verem Savaşı dernekleri Federasyonu
yönetim kurulunda görev almış bu tarihinden sonra kendi isteği ile görev almamıştır
İng ve Fransızca bilir.
ADANA VEREM SAVAŞI DERNEĞİNİN FAALİYETLERİ
Tüberküloz hastalığı bir toplum hastalığı olup tedavi edilmediği taktir de hem ölümcül hem
de etrafına bulaştırıcılığından dolayı mutlak suretle tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır.
1950 yıllarda her evde hemen hem hemen bir verem hastası olduğu dönemler Tüberküloz
insidansının 100.000. de 300 civarından 1960 yıllarında 100.000. de 200 civarına bu gün ise
100.000 de 24 civarına verem hastalığının düşmesi devlet ve verem savaşı derneklerinin iş
birliğince olmuştur.
Derneğimizin ait bu gün Karşıyaka verem Savaşı Dispanseri bulunmakta olup yaklaşık
500.000 nüfuslu Yüreğir ilçesindeki bütün tüberküloz hastalarının teşhis, tedavi ve
kontrollerini sündürmektedir. Adana Verme Savaşı Derneğimiz maddi durumu bozuk
olan hastalarımıza tedavileri boyunca gıda, giyim yardımının yanı sıra çok ilaca dirençli
hastaların Ankara ,İstanbul gibi merkezlere gönderilmesine yardımcı olmakta gerekirse
bulaşıcı olanların özel ambulansla sevk edilmelerini sağlamaktadır. Hastaların tedavileri
boyunca dünya Sağlık örgütünün önerdiği Direk Gözetimli tedavinin uygulanmasına yardımcı
olmaktadır. Geçmiş yıllarda zaman zaman hastalara verilmek üzere bazı tüberküloz
ilaçlarının satın alınması, 2007 yılına kadar bölge tüberküloz laboratuarının gerek cihaz
gerekse sarf malzemelerinin büyük bölümü derneğimiz tarafından karşılanmıştır.
Derneğimiz tarafında bir okul, Adananın en modern sağlık ocağını, Ç.Ü.Tıp Fakültesine hasta
asansörü, Ç.Ü.Tıp Fakültesi Tropikal Hastalıklar araştırma ve uygulama merkezine cihazı satın
alarak katkılarında bulunulmuş.
Derneğimiz bu günkü yaptığı işlere ilave olarak bölgemize 180 yataklı Onkoloji hastanesini Balcalı Hastanesi yanına yapılmıştır.